Zuinige verwarmingsinstallatie: zet in op maximale efficiëntie

Gebouwen zorgen voor ongeveer 20% van de CO2-uitstoot in België, en die uitstoot heeft een negatieve impact op het klimaat. Willen we zorg dragen voor onze planeet, dan is efficiënter en duurzamer verwarmen een must om de opwarming van de aarde in te dijken en de Europese klimaatdoelstellingen te halen.

Door je verwarmingsinstallatie te optimaliseren, maak je mee het verschil. Als je minder moet stoken, daalt de uitstoot van schadelijke stoffen – samen met je energiefactuur. Wij geven je tips om het roer om te gooien en duurzamer te verwarmen, terwijl je je warmtecomfort behoudt.

1. Een energie-efficiënte woning

Een volledig energie-efficiënte woning vormt de basis. Het heeft bijvoorbeeld geen zin om te investeren in een warmtepomp als een groot deel van de warmte meteen weer naar buiten vliegt via een slecht geïsoleerd dak.

1.1 De EPC-waarde

De EPC-waarde of de energieprestatiecoëfficiënt zegt hoe energiezuinig je woning is. Het getal (in kWh/m²) geeft aan hoeveel energie je woning per jaar verbruikt, onder meer voor verwarming en sanitair warm water. Het gebruik van hernieuwbare energiebronnen en goeie isolatie hebben hierop een positieve invloed.

Lees op onze blog hoe je de EPC-score van je woning naar omlaag haalt. We leggen uit waarom het een verschil maakt of je in een rijwoning of een open bebouwing woont, met welke score je goed zit voor welk type woning en hoe het met de energielabels voor woningen is gesteld.

1.2 Je woning (beter) isoleren

Is de EPC-waarde van je woning voor verbetering vatbaar? Dan doe je er goed aan om je huis beter te isoleren, zodat er minder warmte verloren gaat. Via een slecht geïsoleerd dak ontsnapt 30% van de warmte, via slecht geïsoleerde muren zo’n 25%.

• Dat je dus eerst je dak aanpakt, spreekt voor zich. Ontdek ook welke andere onderdelen van je woning je zeker moet isoleren.

• Voor je gevel heb je de keuze uit spouwmuurisolatie, en muurisolatie langs de buiten- of binnenzijde.

• Je krijgt heel wat premies voor isoleren, dus de investering betaalt zich wellicht sneller terug dan je denkt.

Toegegeven, dak- en muurisolatie aanbrengen vraagt om redelijk zware werkzaamheden. Gelukkig maken kleinere isolatie-ingrepen ook al een groot verschil, zoals tochtstrips kleven bij je ramen en deuren, en de leidingen van je verwarmingsinstallatie isoleren. Ontdek in welke ruimtes je het best buisisolatie plaatst en hoe je dat doet.

Bespaar nog meer energie én verhoog je comfort met hoogrendementsbeglazing of drievoudige beglazing. Let daarbij op de U-waarde: hoe lager die is, hoe beter het glas en het raamprofiel isoleren (want hoe minder warmte ze doorlaten). Als het buiten 0 °C is en binnen 20 °C, dan heeft enkel glas met een U-waarde van 5,8 aan de binnenkant een temperatuur van 5,6 °C. Bij drievoudig glas met een U-waarde van 0,6 zou dat 18,5 °C zijn. Een groot verschil.

• Heb je nog enkel glas en kun je het niet vervangen, omdat je bijvoorbeeld een geklasseerde woning hebt? Lees hier waarom het dan niet slecht is dat je radiatoren onder het raam staan.

• Tip: haal het maximum uit je radiatoren door er radiatorfolie achter te plaatsen.

• Door je gordijnen of rolluiken dicht te doen, hou je de warmte binnen tijdens de winter en buiten tijdens de zomer. Door ze ’s nachts te sluiten, beperk je warmteverliezen via de ramen met 60% als je dubbele beglazing hebt.

 Lees nog meer tips voor een lager energieverbruik met hetzelfde comfort.

2. Je verwarmingsinstallatie optimaliseren

Wil je maximaal duurzaam en efficiënt verwarmen? Neem dan ook je verwarmingsinstallatie onder de loep.

Sinds de invoering van de Europese ErP-regelgeving moet de seizoensgebonden energie-efficiëntie voor ruimteverwarming bij nieuwe verwarmingsketels minstens 86% zijn. Energie-efficiëntie verwijst naar de verhouding tussen een bepaalde prestatie en de hoeveelheid energie die daarvoor nodig is.

Seizoensgebonden energie-efficiëntie slaat op de verhouding tussen de nood aan ruimteverwarming in een bepaald seizoen (geleverd door een verwarmingstoestel) en het energieverbruik dat nodig is om daaraan te voldoen.

• Op onze blog vertellen we je alles over de energie-efficiëntie van verwarmingsketels.

• Koop je een woning die wordt verwarmd op mazout? Dan is de energie-efficiëntie van de installatie uiteraard een aandachtspunt.

Nieuwe ketels dragen een Europees energielabel B of A (verplicht sinds 2015). Ketels met een A-label zijn tot 30% zuiniger, zodat je 30% op je energiefactuur bespaart.

• Geen idee wat het energielabel van een verwarmingsinstallatie inhoudt? Steek hier je licht op.

• We doen op onze blog ook uit de doeken waaraan je een zuinige verwarmingsinstallatie herkent.

2.1 Een nieuwe verwarmingsketel installeren

Disclaimer

Sinds 2022 is het in Vlaanderen verboden om nog een nieuwe stookolieketel te installeren of je huidige ketel te vervangen, als je woning aansluitbaar is op het aardgasnetwerk (dit betekent: er is aardgas aanwezig voor de deur of aan de overkant van de straat).

Gaat je ketel al een tijdje mee (lees: al meer dan twintig jaar) en/of verbruikt hij veel? Dan is het een goed idee om hem te vervangen.

• Raadpleeg de checklist op onze blog om de plaatsing van een nieuwe ketel vlekkeloos te laten verlopen.

• 50% van de verbouwers die hun ketel vervangen doen dat trouwens bewust voor het hogere rendement.

Door je oude verwarmingsketel te vervangen, bespaar je heel wat én stoot je minder CO₂ uit. Moderne branders beperken bovendien de uitstoot van schadelijke stoffen.

• Heb je bijvoorbeeld al van de blauwe vlambrander gehoord? Daarin vindt een interne recirculatie plaats van CO en roet, en een externe recirculatie van NOx of stikstofdioxide. Zo wordt de uitstoot tot een minimum beperkt.

Op zoek naar een nieuwe verwarmingsketel? Kies om te beginnen voor een ketel die past bij je warmtebehoefte. Je nieuwe verwarmingsketel zal zelden hetzelfde vermogen hebben als je oude ketel, dus informeer je goed bij je installateur. Een ketel met een groter vermogen verbruikt namelijk meer energie om warmte op te wekken. Heb je maar een beperkte hoeveelheid warmte nodig, dan gebruik je met zo’n ketel dus veel meer energie dan noodzakelijk. In dat geval is je ketel overgedimensioneerd.

De zuinigste hoogrendementsketel op vloeibare brandstof is een condensatieketel (energielabel A). Zo’n ketel heeft een nuttig rendement tot 98% en zet dus zo goed als alle energie uit de brandstof om in warmte.

• Een condensatieketel werkt zowel met radiatoren als vloerverwarming. In deze blog lees je er alles over.

• Naast een condensatieketel heb je nog andere soorten ketels om uit te kiezen, zoals een modulerende stookolieketel en een lagetemperatuurketel.

• Om je te helpen kiezen, maakten we de vergelijking tussen een lagetemperatuurketel en een stookolieketel.

• Benieuwd naar de voordelen van zo’n lagetemperatuurketel? Die doen we op onze blog uit de doeken.

• Ook over de werking van een modulerende stookolieketel , die zijn vermogen aanpast aan de vraag van het moment, informeren we je graag.

2.2 De combinatie met hernieuwbare energie

Door je mazoutketel te combineren met hernieuwbare energie afkomstig van een warmtepomp of zonneboiler, profiteer je van de gratis warmte van de natuur. Een hybride verwarming met een stookolieketel en een warmtepomp is een perfecte oplossing voor bestaande woningen met radiatoren. De warmtepomp werkt als het niet al te koud is buiten. De verwarmingsketel staat in voor de verwarming in de koudste wintermaanden.

• De verschillen tussen vloerverwarming, radiatoren en convectoren lees je op onze blog.

• Een warmtepomp combineren met overgedimensioneerde of lagetemperatuurradiatoren? Gebruik je radiatoren dan bij voorkeur in het tussenseizoen.

Een zonneboiler wordt vooral gebruikt voor sanitair warm water, al zijn er ook zonneboilers die het verwarmingswater voorverwarmen voor je cv-ketel. Zo hoeft die het verwarmingswater minder bij te verwarmen voor de radiatoren, waardoor je energie uitspaart.

2.3 De regeling van je verwarmingsinstallatie

Een correcte regeling van je cv-ketel is erg belangrijk om efficiënt te verwarmen. Recente ketels schakelen meestal automatisch over op winter- of zomerstand en werken met een glijdende vertrektemperatuur. Dat betekent dat ze zelf bepalen wat de juiste vertrektemperatuur van het cv-water is om in huis de gewenste temperatuur te bereiken. Heb je een oudere ketel? Check dan of de juiste stand voor het juiste seizoen is ingeschakeld en of de vertrektemperatuur niet te hoog staat.

Maar de instelling van je cv-ketel is natuurlijk niet alles. De regelingsinstrumenten en de verwarmingsinstallatie moeten goed op elkaar afgesteld zijn. Installeer bijvoorbeeld een programmeerbare kamerthermostaat om de brander van de ketel aan te sturen, zodat die niet draait als er geen warmtevraag is. Test je graag de nieuwste technologie uit, dan kun je een slimme thermostaat overwegen.

• Ontdek hoe je kunt besparen door alle instrumenten van je verwarmingsinstallatie op elkaar af te stemmen.

• Een slimme of programmeerbare thermostaat is een cruciaal onderdeel van duurzaam verwarmen.

• Op onze blog leer je alle voordelen kennen van een slimme thermostaat.

• Door de temperatuur ’s nachts te verlagen en wanneer je niet thuis bent, spaar je 5 tot 8% brandstof uit. Ook aan deze en andere tips wijdden we een artikel.

Verder bestaan er thermostatische kranen die je rechtstreeks op de radiatoren kunt installeren, als aanvulling op je kamerthermostaat. Dankzij een sensor regelen thermostaatkranen voor elke kamer apart de ideale temperatuur. En dat is handig, want in je slaapkamer kan het gerust minder warm zijn dan in de badkamer. Ten slotte kun je een buitenvoeler aan een noordgerichte buitenmuur hangen. Zo’n toestel meet continu de buitentemperatuur en stuurt de ketel bij, waardoor de keteltemperatuur zich automatisch aan de weersomstandigheden aanpast. Bij nieuwe ketels is de optie voor weersafhankelijke sturing al ingebouwd.

• Lees wat je moet doen om je thermostaatkranen optimaal te gebruiken, bijvoorbeeld wanneer je op vakantie vertrekt.

• Als je werkt met een weersafhankelijke regeling, dan moet je één keer de gewenste temperatuur laten instellen (dat kun je niet zelf; een installateur moet de zogeheten ‘stooklijn’ instellen).

Informeer bij je installateur welke thermostaat bij je verwarmingsketel past. Zo ben je zeker van een model dat compatibel is met de ketelregeling.

2.4 Het onderhoud van je installatie

Staat je verwarmingsinstallatie op punt, dan is het natuurlijk zaak om ze goed te onderhouden. Het is zelfs verplicht om je stookolieketel jaarlijks te laten controleren.

• Check onze blog om te weten wat een ketelonderhoud precies inhoudt.

• Wist je dat de zomer het ideale moment is om je ketel te laten onderhouden?

• Je stookolietank verdient trouwens evengoed wat aandacht: in bepaalde gevallen moet je ook voor dit onderdeel van je installatie een keuring inplannen.

• Wil je graag een melding via e-mail ontvangen wanneer het tijd is voor je onderhoud? Schrijf je dan in voor onze gratis Fuel Alerts.

Onderhoud is niet alleen verplicht, maar ook voordelig voor jou als consument. Je bespaart bijvoorbeeld tot 10% op je jaarverbruik, en je bent dankzij het onderhoud in orde voor je brandverzekering.

• Op onze blog gaan we dieper in op deze en andere voordelen van een ketelonderhoud.

Behalve je ketel is het belangrijk dat je ook je radiatoren goed onderhoudt. Ontlucht ze regelmatig, zeker als je ze hoort suizen en kloppen. Die geluiden wijzen namelijk op de aanwezigheid van lucht in de installatie, waardoor het rendement daalt. Ontdek ons stappenplan om je verwarming te ontluchten

3. Kleine inspanningen voor grote besparingen

Zijn je verwarmingsinstallatie en je woning volledig energie-efficiënt? Goed bezig! Wil je nog meer besparen? Deze extra tips zijn voor jou.

• Een groot deel van je energie-uitgaven gaat, zoals we al aanhaalden, naar de verwarming van je woning. Maar ook je elektrische toestellen kunnen enorme slokoppen zijn. Krijg zicht op je sluipverbruik door je energieverbruik te monitoren.

• Op onze blog vertellen we je waarom je je kleren gerust koud kunt wassen en delen we andere tips.

• Waar wacht je nog op om ledlampen te installeren, of om de droogkast eens niet te gebruiken?