Hybride verwarmen met zonneboiler

Hybride verwarmen met een combinatie van mazout en een zonneboiler

Net zoals de meeste mensen neem jij wellicht al eens graag een verkwikkende douche. Uit onderzoek van GROHE uit 2018 blijkt dat de gemiddelde douchebeurt in ons land tien minuten in beslag neemt, en dat 41% van de jongeren daarbij weinig rekening houdt met het waterverbruik. In de groep van 55-plussers is 80% daar gelukkig wél mee bezig. Hoewel er zo’n tien liter water per minuut door de sproeikop stroomt en elke minuut dus telt, is niet alleen de duur van je douchebeurt van belang. De manier waarop je je sanitair water verwarmt, bepaalt ook hoeveel je betaalt en hoe zwaar je het milieu belast. De op een na grootste energieslokop is namelijk niet je verlichting, je koelkast of je diepvriezer, maar … je sanitair warm water!

Door je stookolieketel te combineren met een zonneboiler tot een hybride installatie, zet je alvast een flinke stap in de goeie richting. Een zonneboiler die op je verbruik is afgestemd, kan namelijk in 60% van je jaarlijkse warmwaterbehoefte voorzien (zelfs in 100% tijdens de zomermaanden). Een degelijk zonneboilersysteem en voldoende thermische zonnepanelen op je dak: hét recept om zo’n 200 tot 300 liter stookolie per jaar uit te sparen. Iets voor jou, denk je? Lees dan snel verder!

Een zonneboiler … en mazout als plan B!

Bij de combinatie van stookolie en een zonneboiler staat je stookolieketel in voor de verwarming en wordt hij bijgestaan door je zonneboiler. Die laatste zorgt voor sanitair warm water en verwarmt eventueel het verwarmingswater voor je cv-ketel voor. Deze combinatie van stookolie en zonne-energie heeft heel wat voordelen

1. Duurzaamheid

Om te beginnen verwarm je milieuvriendelijk dankzij de hernieuwbare energie van de zonneboiler. Wist je bijvoorbeeld dat je met zo’n hybride systeem maar liefst 10% minder CO2 uitstoot dan met een condenserende mazoutketel op zich?

2. Comfort

Verder garandeert je stookolieketel een optimaal warmtecomfort. Het is zeker geen overbodige luxe om een zonneboiler te ondersteunen met mazout, omdat de zon niet het hele jaar door voldoende energie levert. Door de combinatie van een zonnesysteem en een stookolieketel heb je zelfs op de koudste winterdagen voldoende warmte en warm water. De zonneboiler doet het voorbereidende werk (de voorverwarming), zodat de mazoutketel minder moet draaien en je dus brandstof uitspaart.


3. Rendement

Ten slotte heeft een nieuwe mazoutinstallatie in combinatie met een zonneboiler een veel hoger rendement dan een klassieke verwarmingsketel. Met een nieuwe, condenserende mazoutketel verbruik je al tot 30% minder energie dan met een oude verwarmingsketel, en door hem te combineren met een zonneboiler bespaar je nog eens 10% extra. Een totale besparing van 40% is lang niet slecht, toch?

De werking van een zonneboiler

Benieuwd hoe een zonneboiler precies zorgt dat je met zonnestralen je afwas- of badwater kunt verwarmen? Eerst en vooral is het onderscheid tussen fotovoltaïsche zonnepanelen en thermische zonnepanelen het verduidelijken waard. Het eerste type zonnepanelen zet zonlicht om in elektriciteit voor elektrische apparaten en verlichting. Een zonneboiler maakt dan weer gebruik van thermische zonnepanelen, die zonlicht omzetten in warmte. Daarvoor hoeft het trouwens niet eens echt zonnig te zijn. 60% van onze totale jaarlijkse straling is namelijk diffuse straling (waarbij het zonlicht zich een weg moet banen door bewolking en mist), en zelfs dat volstaat om een zonneboiler in actie te doen schieten.


Naast thermische zonnepanelen bestaat een zonneboilerinstallatie uit vijf al even belangrijke onderdelen:

  • Een opslagvat dat het opgewarmde water bewaart tot je het nodig hebt.

  • Een collectorcircuit, of het geheel van leidingen gevuld met koelvloeistof die van de zonnepanelen naar het opslagvat lopen.

  • Een circulatiepomp die de warmte van de panelen naar het opslagvat stuurt. Hoewel de pomp op elektriciteit werkt, is het verbruik ervan verwaarloosbaar.

  • Een elektronische regelaar die de temperatuur van de collectoren meet en op basis daarvan de pomp uitzet of laat aanspringen.

  • De bijverwarming die voor warm water zorgt wanneer je door je voorraad zit of wanneer er niet genoeg zonne-energie beschikbaar is.

Nu je vertrouwd bent met de onderdelen, kunnen we uit de doeken doen hoe ze werken. Alles begint natuurlijk bij de energie van het zonlicht, dat door de panelen wordt opgevangen en omgezet in warmte. Dit doet de temperatuur stijgen, wat voor de pomp het signaal is om te beginnen draaien en de warmte van de collectoren naar het opslagvat te voeren. De koelvloeistof uit het collectorcircuit warmt het water van het opslagvat op, waarna ze teruggestuurd wordt naar de collectoren om opnieuw op te warmen. De elektronische regelaar bewaakt het temperatuurverschil tussen het opslagvat en de collectoren, en laat de pomp opspringen als de temperatuur van het eerste lager ligt dan die van de laatste. Zo gaat de temperatuur in het opslagvat doorheen de dag geleidelijk de hoogte in. Als de watervoorraad in het vat uitgeput is of als er niet genoeg zonlicht is, springt een bijverwarming in, zoals een stookolieketel.

  • Je ziet een zonneboilerinstallatie aan het werk in dit filmpje.

  • Wie de onderdelen van een zonneboiler nog eens wil overlopen, kan op onze blog terecht.

  • Daar doen we trouwens ook de werking van een zonneboiler in meer detail uit de doeken.

  • Een hybride installatie hoeft tot slot niet per se te bestaan uit een stookolie-installatie en een zonneboiler; ook een warmtepomp laat zich prima combineren met mazout.

Wil jij hybride verwarmen met een zonneboiler?

Hybride systemen spelen een belangrijke rol in de overgang naar een CO2-arme toekomst. In bestaande woningen ligt de verwarmingsvraag namelijk een pak hoger dan in nieuwbouwwoningen, en een 100% hernieuwbare energiebron kan nooit op een rendabele manier aan die vraag voldoen. Zelfs in bestaande lage-energiewoningen of passiefhuizen kan een perfect afgestelde zonneboiler maar de helft van de verwarmingsbehoefte inlossen. Een volledige dekking van de verwarmingsbehoefte enkel door hernieuwbare energie is in ons land nog niet mogelijk – een aanvullend verwarmingssysteem op stookolie blijft dus een must. Wil jij je ecologische voetafdruk beperken zonder dure isolatie- of renovatiewerken te doen aan je bestaande woning? Dan is hybride verwarmen een goed idee.

In de meeste gevallen is er geen vergunning vereist voor de installatie van een zonneboiler. Het is echter een goed idee om na te vragen welke regels er gelden in jouw woonplaats, want sommige steden en gemeenten maken uitzonderingen voor bijvoorbeeld beschermde woningen.

Naast een zonneboiler kun je opteren voor een hybride systeem met een warmtepomp.

De verschillende soorten zonneboiler

Heb je eenmaal besloten om voor een zonneboiler te kiezen, dan moet je nog uitmaken welk type het beste bij jou past. Er bestaan namelijk verschillende soorten zonneboilersystemen

Sanitair warm water en/of ondersteuning van de cv-ketel

Een eerste onderverdeling betreft de functie van de zonneboiler. Enerzijds bestaan er zonneboilers die je enkel van sanitair warm water voorzien, en anderzijds zijn er types die daarnaast het verwarmingswater van je cv-ketel voorverwarmen en je cv-ketel zo ontlasten. Je ketel moet dan namelijk minder hard werken om het water in de radiatoren bij te verwarmen, waardoor je energie uitspaart.

Vlakkeplaatcollectoren of vacuümbuiscollectoren

Een volgend onderscheid is gebaseerd op het soort thermische zonnecollector: je kunt kiezen voor een zonneboiler met vlakkeplaatcollectoren of met vacuümbuiscollectoren. Het voordeel van dit laatste type is dat de buizen waaruit het systeem bestaat een hoge temperatuur kunnen halen, zelfs bij diffuse zonnestraling. Dit maakt ze prima geschikt voor gebruik in ons land. Het rendement ervan ligt bovendien hoger dan bij vlakkeplaatcollectoren, maar ze zijn wel duurder.

Met of zonder terugloopsysteem en circulatiepomp

Tot slot kun je een opdeling maken tussen klassieke zonneboilers en zonneboilers voorzien van een terugloopsysteem en een circulatiepomp. Beide gaan op een verschillende manier om met vriestemperaturen. In de thermische collectoren van een klassieke zonneboiler zit glycol om bevriezing te voorkomen, terwijl boilers met een terugloopsysteem de zonnecollectoren laten leeglopen zodra het buiten te koud wordt.

Wat kost nu een hybride verwarming?

De prijs van een zonneboiler wordt onder meer bepaald door de grootte van de installatie en het type zonneboiler. Een zonneboiler voor sanitair warm water kost bijvoorbeeld minder dan een zonneboiler die daarnaast verwarmingsondersteuning biedt. Wat de grootte betreft, volstaat 4 tot 6 vierkante meter aan collectoren en een boilervat van 300 liter water voor een gezin van vier personen. Naast de oppervlakte van de zonnecollectoren, is echter ook hun oriëntatie en hellingsgraad van belang voor je rendement. Een hoek van 20 tot 60 graden is ideaal, maar let erop dat bomen, schoorstenen of andere huizen het zonlicht niet blokkeren.

De richtprijs voor een installatie

Als richtprijs voor je installatie mag je rekenen op € 1.000 per vierkante meter zonnecollectoren. Investeer je meteen in een nieuwe condenserende mazoutketel, dan schommelen de prijzen van een hybride systeem met mazoutketel en zonneboiler tussen € 7.500 tot € 10.000 (zonder de installatie).

Geschrokken van de kosten? Dat is nergens voor nodig, want je investering verdient zichzelf terug in de vorm van besparingen op je energiefactuur. Je exacte terugverdientijd hangt af van je warmwaterverbruik, maar ook van je huidige boiler. Als je zonneboiler een elektrische boiler vervangt, heb je hem wellicht sneller terugverdiend dan wanneer je bijvoorbeeld vertrok van een verwarmingsketel met boiler. Het kost immers veel meer om warm water (bij) op te warmen met elektriciteit dan met stookolie.